هزینه های قابل قبول مالیاتی تعاریف و نکات مهم

هزینه‌های قابل قبول مالیاتی به هزینه‌هایی گفته می‌شود که طبق قوانین مالیاتی، از درآمد مشمول مالیات کسر شده و موجب کاهش مالیات عملکرد می‌شوند. در این مقاله از لیموتکس به صورت جامع بررسی می‌کنیم:

• تعریف هزینه‌های قابل قبول و غیرقابل قبول

• انواع هزینه‌های قابل پذیرش برای شرکت‌ها و مؤدیان حقیقی

• شرایط و مستندات لازم برای تایید هزینه‌ها توسط سازمان امور مالیاتی

• نکات مهم برای ثبت و گزارش هزینه‌ها در سامانه‌های مالیاتی

• توصیه‌های عملی برای حسابداران و مدیران مالی جهت جلوگیری از رد هزینه‌ها

مطالعه این مقاله به مودیان، حسابداران و مدیران مالی کمک می‌کند تا هزینه‌های قانونی خود را به درستی ثبت کرده، مالیات را بهینه و از جرایم احتمالی جلوگیری کنند.

در هر کسب و کار، بحث درآمد و مدیریت هزینه‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. هزینه‌ها از نظر حسابداری و مالیاتی نقش مهمی ایفا می‌کنند. بنابراین، برای تعریف هزینه به استانداردهای حسابداری مراجعه می‌کنیم. هزینه به مجموع مخارج اقتصادی گفته می‌شود که یک کسب و کار برای کسب درآمد در طول فعالیت خود متحمل می‌شود.

هزینه‌های قابل قبول مالیاتی، هزینه‌هایی هستند که در محاسبه درآمد، مشمول مالیات می‌شوند. این هزینه‌ها از درآمد ناخالص کسب و کارها کسر می‌شوند تا مالیات قابل پرداخت تعیین شود.

مالیات بر حساب تجاری چیست؟ و مشمول چه کسانی و چه حساب هایی می شود؟ + 18 سوال مهم

تعریف هزینه‌های قابل قبول مالیاتی چیست؟

هزینه‌های قابل قبول به هزینه‌هایی اشاره دارد که در هنگام مدیریت کسب و کار خود متحمل می‌شوید و می‌توانید آن‌ها را به عنوان کسر مالیاتی درخواست کنید. این هزینه‌ها مشمول مالیات نمی‌شوند و به شما کمک می‌کنند تا مبلغی که باید از سود خود پرداخت کنید را کاهش دهید.

هزینه‌های قابل قبول مالیاتی موضوعی حیاتی برای همه مشاغل است، چه اشخاص حقیقی و چه حقوقی. به همین دلیل، قانون مالیات‌های مستقیم فصلی را به بررسی هزینه‌های قابل قبول و استهلاک اختصاص داده است. مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ و 149 این قانون به این مبحث پرداخته‌اند که در ادامه این مقاله به طور کامل به آن خواهیم پرداخت.

ماده ۱۴۷ و ۱۴۸ و 149 قانون مالیات‌های مستقیم

ماده 147 و 148 قانون مالیات‌های مستقیم به شرایط و هزینه‌های قابل قبول از دید اداره دارایی می‌پردازد. ابتدا ماده 147 را بررسی می‌کنیم. این ماده به هزینه‌هایی اشاره دارد که از درآمدهای مشمول مالیات کسر می‌شوند.

برای اینکه یک هزینه قابل کسر از درآمد مودی باشد، چند شرط اساسی وجود دارد. نخست، هزینه باید با مدارک معتبر ثابت شود. تنها ادعای مودی درباره هزینه، بدون ارائه مدارک مربوط به پرداخت یا تخصیص آن، کافی نیست. مودی باید هزینه را با مدارک مناسب به اداره مالیاتی ارائه دهد تا معتبر شناخته شود. بنابراین، لازم است تمام هزینه‌های مرتبط با کسب درآمد را در زمان پرداخت یا تخصیص، طبق قوانین مالیاتی ثبت کنید.

 تفاوت‌های سامانه مؤدیان و گزارشات معاملات فصلی موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم

ماده 147 موارد زیر را بیان می‌کند:

1 - تمامی هزینه‌ها باید دارای مدارک معتبر باشند، به این معنی که رسیدها و فاکتورها باید موجود باشند.

2 - هزینه‌ها باید مرتبط با کسب درآمد مؤسسه باشند و به فعالیت‌های شرکت مربوط شوند.

3 - هزینه‌ها باید در حدود معقول و متناسب با عرف منطقه باشند. به عنوان مثال، اگر اجاره یک محل در اراک یک میلیون و پانصد هزار تومان باشد، اگر مؤدی مبلغ بیشتری گزارش کند، این هزینه توسط اداره دارایی پذیرفته نخواهد شد.

4 - هزینه‌ها باید مربوط به دوره مالی مشخص باشند. به عنوان مثال، اگر صورت مالی سال 99 را تنظیم می‌کنیم، نمی‌توانیم هزینه‌های سال‌های قبل یا بعد را در آن وارد کنیم.

سه تبصره در این زمینه وجود دارد:

1 - موارد ذکرشده در ماده 147 برای افراد حقیقی و حقوقی یکسان است.

2 - هزینه‌های مربوط به فعالیت‌های معاف از مالیات قابل قبول نیستند.

3 - برای هزینه‌هایی بالای 50 میلیون ریال، پرداخت‌ها باید از طریق سیستم بانکی انجام شود، مگر در موارد تهاتر که تبادل کالا به کالا صورت می‌گیرد.

ماده 148 شامل موارد زیر است:

1 - برای تمامی هزینه‌ها، فاکتورها ملاک سازمان دارایی هستند و رسید پرداخت تأیید نمی‌شود.

2 - حقوق کارکنان باید بر اساس خدمات آن‌ها و طبق قوانین استخدام محاسبه شود. مزایای غیرمستمر مانند پاداش و هزینه سفر باید بر اساس دستورالعمل‌های وزارت امور اقتصادی و دارایی تنظیم شوند.

هزینه‌های استخدامی کارکنان بر اساس قوانین مربوط به استخدام و پرداخت به بازنشستگان، تا سقف یک دوازدهم معافیت قانونی مشخص شده است. این هزینه‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• الف- حقوق و مزایای مستمر که می‌تواند نقدی یا غیرنقدی باشد. در مورد مزایای غیرنقدی، هزینه تمام شده برای کارفرما محاسبه می‌شود.
• ب- مزایای غیرمستمر نظیر پاداش، عیدی، بهره‌وری، هزینه‌های سفر و اضافه کار. ج- هزینه‌های درمانی و بهداشتی و پرداخت‌های مربوط به بیمه‌های درمانی و حوادث شغلی.
• د- حقوق بازنشستگی و وظیفه طبق قوانین کار و همچنین خسارت اخراج و بازخرید بر اساس مقررات.
• ه- وجوهی که به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود و همچنین سه درصد از حقوق سالانه کارکنان برای پس‌انداز، بر اساس آیین‌نامه‌ای که تصویب می‌شود.
• و- معادل یک ماه از آخرین حقوق و مابه‌التفاوت حقوق سنوات گذشته که برای تأمین مزایای بازنشستگی و خسارت اخراج کارکنان ذخیره می‌شود.

3 - اگر محل اقامت افراد اجاره‌ای باشد، باید اجاره‌نامه رسمی ارائه شود.

4 - اجاره ماشین‌آلات و ابزارها نیز باید به‌طور رسمی ثبت شود.

5 - هزینه‌های آب، برق، گاز و مخابرات نیز قابل قبول هستند.

6 - وجوه پرداختی به بیمه و مالیات مؤسسه باید ثبت شود.

7 - هزینه‌های مربوط به تحقیقات و آموزش مانند خرید کتاب و نشریات نیز پذیرفته می‌شود.

8 - هزینه‌های خسارت باید مرتبط با فعالیت مؤسسه باشد و در دفتر حساب‌ها ثبت شوند.

شروط هزینه‌های خسارت

• وجود خسارت محقق باشد.
• موضوع و میزان آن مشخص باشد.
• طبق مقررات قانون یا قراردادهای موجود جبران آن به عهده دیگری نبوده یا در هر صورت از طریق دیگر جبران نشده باشد.

9 - مخارج حمل و نقل و هزینه ایاب و ذهاب نیز قابل قبول هستند.

10 - ملزومات مصرفی که در یک سال از بین می‌روند و هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیز جزء هزینه‌های قابل قبول محسوب می‌شوند.

11 - هزینه‌های مربوط به حق عضویت نیز شامل این موارد می‌شود.

سه تبصره در این زمینه وجود دارد:

تبصره ۱- هر هزینه دیگری که به درآمد مؤسسه مرتبط باشد و در این ماده ذکر نشده است، با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور و تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان هزینه‌های قابل قبول شناخته می‌شود.

تبصره ۲- مدیران و سرمایه‌گذاران مؤسسات حقوقی اگر در این مؤسسات مشغول به کار باشند، به عنوان کارکنان محسوب می‌شوند. اما در مؤسسات غیرحقوقی، حقوق و مزایای صاحب مؤسسه و خانواده‌اش به جز هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مرتبط با شغل که مشمول قانون است، جزء هزینه‌های قابل قبول لحاظ نخواهد شد.

تبصره ۳- در محاسبه مالیات شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی، ذخایر مقرر در ماده (۱۵) قانون شرکت‌های تعاونی و شرکت‌هایی که با قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران تطبیق داده‌اند، ذخیره موضوع بند (۱) و حق تعاون و آموزش موضوع بند (۳) قانون اخیرالذکر به حساب هزینه‌ها آورده می‌شود.

نکته مهم

فصل دوم قانون مالیات‌های مستقیم درباره هزینه‌های قابل قبول و استهلاک، شامل همه اشخاص حقوقی و مشاغل گروه اول است. سازمان امور مالیاتی هزینه‌ها را بر اساس معیارهای مشخصی در زمان تعیین مالیات بررسی می‌کند.

اگر درآمدی از مالیات معاف باشد، هزینه‌های مربوط به آن نیز نمی‌توانند به عنوان هزینه‌های قابل قبول در نظر گرفته شوند. هزینه‌هایی که بین فعالیت‌های مشمول و معاف مشترک هستند، باید بر اساس درآمد هر دو بخش به طور متناسب تقسیم شوند.

هزینه‌های قابل قبول مالیاتی ماده ۱۴۹

چگونه مالیات کمتری بدهیم؟ ۱۰ راهکار قانونی برای کاهش مالیات

هزینه‌های قابل قبول مالیاتی ماده ۱۴۹ شامل دارایی‌های استهلاک‌پذیر است که به مرور زمان یا به دلیل استفاده کاهش ارزش پیدا می‌کنند. همچنین، هزینه‌های تاسیس نیز جزو هزینه‌های استهلاک‌پذیر محسوب می‌شوند و این هزینه‌ها به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی شناخته می‌شوند. قوانین مربوط به استهلاک این دارایی‌ها با جداول مشخص و طبق استانداردهای حسابداری توسط سازمان امور مالیاتی تهیه شده و باید ظرف شش ماه بعد از تصویب، توسط وزیر امور اقتصاد و دارایی تأیید شود.

در تبصره ۱، ذکر شده که افزایش ارزش ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های حقوقی مشمول مالیات بر درآمد نمی‌شود و هزینه استهلاک ناشی از این افزایش نیز به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی در نظر گرفته نمی‌شود. در صورت فروش یا تعویض دارایی‌های تجدید ارزیابی شده، تفاوت بین قیمت فروش و ارزش دفتری بدون تجدید ارزیابی به عنوان درآمد مشمول مالیات محاسبه می‌شود.

آیین‌نامه اجرایی این تبصره درباره تجدید ارزیابی، فروش و استهلاک دارایی‌ها باید به پیشنهاد وزیر امور اقتصاد و دارایی ظرف شش ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون (۱۳۹۵/۱/۱) به تصویب هیئت وزیران برسد.

تبصره ۲ بیان می‌کند که اگر فروش یک دارایی قابل استهلاک یا از کار افتادن ماشین‌آلات موجب زیان شود، این زیان معادل ارزش مستهلک نشده دارایی منهای مبلغ حاصل از فروش در سال مربوطه محاسبه می‌شود. این حکم برای دارایی‌های تجدید ارزیابی‌شده نیز به همان شکل قابل اجراست. اگر تا اینجا با ما بودید، متشکریم. در بخش بعدی، به معرفی محصول هزینه‌های قابل قبول مالیاتی خواهیم پرداخت.

اصطلاحات مرتبط با هزینه‌های قابل قبول مالیاتی در قانون مالیات‌ها

هزینه : هزینه به مجموع هزینه‌هایی گفته می‌شود که یک کسب و کار برای کسب درآمد متحمل می‌شود، مانند هزینه‌های تعمیر ماشین‌آلات یا تعمیرات جزئی ساختمان و ابزارهایی که عمر مفیدشان کمتر از یک سال است.

خروج وجه نقد : خروج وجه نقد به صرف کردن پول گفته می‌شود. در اینجا مهم است بدانیم این خرج به چه علت بوده است. یک حسابدار هر بار که کسی می‌گوید مبلغی را خرج کرده، آن را هزینه نمی‌داند. ممکن است آن خرج به خرید دارایی یا زیان مربوط باشد. مثلاً اگر دوستی بگوید ۱۰۰ هزار تومان خرج کرده، تا زمانی که ندانیم این مبلغ برای چه چیزی بوده، به عنوان خرج در نظر گرفته می‌شود.

دارایی : دارایی به مخارجی اطلاق می‌شود که انتظار داریم در آینده سودی برای ما داشته باشند و در کنترل ما هستند. اگر مخارج دو شرط مذکور را داشته باشند، به عنوان دارایی ثبت می‌شوند. اشکال مختلف دارایی شامل وجه نقد، موجودی کالا، حساب‌های دریافتنی و هزینه‌های خرید ماشین‌آلات یا تعمیرات اساسی ساختمان است. اگر در مثال قبلی مشخص شود که ۱۰۰ هزار تومان برای خرید ساعتی خرج شده، این هزینه به عنوان دارایی در نظر گرفته می‌شود زیرا در آینده برای شخص منفعت دارد.

زیان : زیان به خرج‌هایی اطلاق می‌شود که هیچ فایده‌ای در گذشته یا آینده ندارند. اگر در مثال قبلی گفته شود ۱۰۰ هزار تومان بابت جریمه رانندگی پرداخت شده است، این خرج به عنوان زیان ثبت می‌شود. همچنین، خسارات ناشی از آتش‌سوزی یا تخریب ساختمان نیز نوعی زیان محسوب می‌شود.

سخن آخر

در این مقاله، هزینه‌های قابل قبول مالیاتی را به‌طور کامل بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم بررسی کردیم. ممنون که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید.

سامانه صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی لیموتکس آماده خدمات رسانی به شما عزیزان با بهترین قیمت ها در خصوص امور مربوط به سامانه مودیان می باشد. در صورت وجود هر گونه سوال می توانید هم از قسمت نظرات سایت و هم از طریق شماره های پشتیبانی با ما در تماس باشید.